Tον Οκτώβριο του 2001 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 813 εκατ. ευρώ, ελαφρά υψηλότερο από εκείνο του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με άνοδο του εμπορικού ελλείμματος αλλά και του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων, που υπεραντιστάθμισαν την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών παρέμεινε σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με εκείνο του Οκτωβρίου του 2000.

Η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου είναι αποτέλεσμα της ανόδου του ελλείμματος των εκτός καυσίμων αγαθών αλλά και των καθαρών εισαγωγών καυσίμων, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2000, ενώ η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων οφείλεται στην άνοδο των καθαρών πληρωμών για τόκους. Όσον αφορά το ισοζύγιο μεταβιβάσεων, η αύξηση του πλεονάσματός του οφείλεται στην άνοδο των καθαρών εισροών από την ΕΕ. Σχετικά, τέλος, με το ισοζύγιο των υπηρεσιών, ο περιορισμός των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, η μικρή άνοδος των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες καθώς και η αύξηση των καθαρών εισπράξεων από ''λοιπές υπηρεσίες'', κυρίως επικοινωνιών, κατασκευών και λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, είχαν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση του πλεονάσματος στα επίπεδα του ίδιου μήνα του 2000.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2001 περιορίστηκε κατά 256 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκε σε 5.790 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και στην αύξηση των πλεονασμάτων στο ισοζύγιο υπηρεσιών και στο ισοζύγιο μεταβιβάσεων, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων σχεδόν διπλασιάστηκε.

Ο περιορισμός του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων στο δεκάμηνο οφείλεται στη σημαντική άνοδο των εξαγωγικών εισπράξεων, η οποία υπεραντιστάθμισε την άνοδο των πληρωμών για εισαγωγές, με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων να περιοριστεί κατά 409 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 82 εκατ. ευρώ. Η αύξηση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες οδήγησε σε σημαντική διεύρυνση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, το οποίο κάλυψε μεγαλύτερο ποσοστό του εμπορικού ελλείμματος από ό,τι το 2000, ενώ στο ίδιο διάστημα οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορικές υπηρεσίες περιορίστηκαν. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων προέρχεται κυρίως από την άνοδο των καθαρών πληρωμών για τόκους. Τέλος, το ισοζύγιο μεταβιβάσεων εμφανίζει αυξημένο πλεόνασμα, λόγω ανόδου των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ αλλά και λόγω των εσόδων από την εκχώρηση αδειών κινητής τηλεφωνίας, τα οποία περιελήφθησαν στην κατηγορία ''λοιποί τομείς'' τον Αύγουστο 2001.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Οκτώβριο του 2001 σημειώθηκε καθαρή εισροή στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου ύψους 1.742 εκατ. ευρώ, η οποία κατά κύριο λόγο οφείλεται στην αγορά ελληνικών ομολόγων από ξένους επενδυτές, ενώ αντίθετα σημαντική εκροή παρουσίασε η κατηγορία των λοιπών επενδύσεων ως αποτέλεσμα της αύξησης των καταθέσεων κατοίκων στο εξωτερικό.

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2001 οι άμεσες επενδύσεις εμφανίζουν καθαρή εισροή 1.009 εκατ. ευρώ, έναντι σημαντικής εκροής την ίδια περίοδο του 2000, εξέλιξη η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εισροή κεφαλαίων για την εξαγορά μέρους του μετοχικού κεφαλαίου της INTERAMERICAN από την EUREKO τον Ιούλιο του 2001 και στις χαμηλότερες επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό. Η καθαρή εισροή για επενδύσεις χαρτοφυλακίου κατά το δεκάμηνο διαμορφώθηκε στο επίπεδο των 9.994 εκατ. ευρώ και ήταν αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2000, λόγω της συνεχιζόμενης εισροής κεφαλαίων για την αγορά κατά κύριο λόγο ελληνικών ομολόγων, αλλά και προμετόχων. Όσον αφορά την εμφανιζόμενη ως ‘'εκροή'' στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση των απαιτήσεωνόσο και στη μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού. Η αύξηση των απαιτήσεων συνδέεται σε μεγάλο βαθμό αφενός με τη σταδιακή αποδέσμευση, από την αρχή του τρέχοντος έτους, των ανακαταθέσεων των εμπορικών τραπεζών σε συνάλλαγμα στην Τράπεζα της Ελλάδος και αφετέρου με την υιοθέτηση, από την 1.1.2001, του νέου ορισμού των συναλλαγματικών διαθεσίμων, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως έχει ήδη περιγραφεί σε προηγούμενα δελτία. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων προέρχεται κυρίως από τη μείωση των καταθέσεων μη κατοίκων στην Ελλάδα αλλά και την εξόφληση δανείων της γενικής κυβέρνησης.

Οι εξελίξεις στο ισοζύγιο τρεχουσών και στο ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών διαμόρφωσαν τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας (με βάση τον ορισμό της ΕΚΤ) σε 7,4 δισεκ. ευρώ (6,7 δισεκ. δολάρια) στο τέλος Οκτωβρίου 2001.